100 rocznica odkrycia pierwszej polskiej komety – C/1925 G1 (Orkisz)

3 kwietnia 2025 roku mija dokładnie sto lat od momentu, gdy polski astronom Lucjan Orkisz odkrył kometę C/1925 G1, znaną również jako kometa Orkisza. To wydarzenie było kamieniem milowym w historii polskiej astronomii, ponieważ była to pierwsza kometa oficjalnie uznana za odkrytą przez Polaka.

Odkrycie komety

Lucjan Orkisz, pracując w Stacji Obserwacyjnej na Łysinie (obecnie Lubomir) w Beskidzie Wyspowym, 3 kwietnia 1925 roku, podczas testowania nowo zakupionej lunety Merza o aperturze 115 mm, dostrzegł w gwiazdozbiorze Pegaza obiekt przypominający słabą mgławicę o jasności około 8 magnitudo. Po weryfikacji w katalogach mgławic zdał sobie sprawę, że odkrył nieznany wcześniej obiekt – kometę.

Kim był Lucjan Orkisz?

Lucjan Józef Orkisz urodził się w grudniu 1899 roku w Krakowie. Po ukończeniu Gimnazjum św. Anny w 1918 roku, rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pod koniec 1920 roku rozpoczął pracę w Obserwatorium Astronomicznym UJ, gdzie początkowo zajmował się obserwacjami meteorologicznymi. W 1924 roku powierzono mu kierownictwo stacji obserwacyjnej na Łysinie, gdzie rok później dokonał swojego przełomowego odkrycia. ​

Znaczenie odkrycia

Odkrycie komety C/1925 G1 (Orkisz) było przełomowe z kilku powodów:​

• Pierwsza polska kometa: Była to pierwsza kometa odkryta przez polskiego astronoma, co podkreślało rosnącą rolę Polski w międzynarodowej społeczności naukowej. ​

• Badania naukowe: Orkisz poświęcił wiele lat na badanie trajektorii i charakterystyki tej komety, co zaowocowało obroną pracy doktorskiej pt. “Die definitive Bahn des Kometen 1925 I (Orkisz)” w 1931 roku.​

Dziedzictwo odkrycia

Odkrycie Lucjana Orkisza było inspiracją dla kolejnych pokoleń polskich astronomów. Jego praca w trudnych warunkach stacji na Łysinie (dziś Lubomir) pokazuje, jak determinacja i pasja mogą prowadzić do znaczących osiągnięć naukowych. Dziś, w setną rocznicę tego wydarzenia, warto pamiętać o wkładzie Orkisza w rozwój polskiej astronomii i jego pionierskim odkryciu, które na zawsze zapisało się w historii nauki.

Spodobał Ci się wpis ? To postaw kawę

Jeśli chcesz być informowany o przyszłych spotkaniach, prelekcjach czy wspólnych obserwacjach, zapiusz się do newslettera:

Jeśli jesteś zainteresowany wiadomościami, informacjami o spotkaniach obserwacyjnych czy online.

Zapisz się do newslettera.

Imię i nazwisko

Email

wydarzenia i obserwacje

Przechodząc dalej, akceptujesz politykę prywatności