Działanie zaczęła sieć BlackGEM, składająca się z trzech nowych teleskopów zlokalizowanych w Obserwatorium La Silla, należącym do ESO. Teleskopy będą skanować niebo południowe, aby wytropić kosmiczne zdarzenia, które wytwarzają fale grawitacyjne, takie jak łączenie się gwiazd neutronowych i czarnych dziur.
Niektóre kataklizmiczne wydarzenia we Wszechświecie, takie jak zderzenia czarnych dziur lub gwiazd neutronowych, generują fale grawitacyjne, zmarszczki w strukturze czasu i przestrzeni. Obserwatoria takie, jak Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory (LIGO) oraz Virgo Interferometer zostały zaprojektowane do wykrywania tych zmarszczek. Ale nie potrafią one dokładnie wskazać pochodzenia, ani zobaczyć chwilowego światła będącego efektem kolizji pomiędzy gwiazdami neutronowymi i czarnymi dziurami. Sieć BlackGEM jest dedykowana do szybkiego skanowania dużych obszarów nieba, aby precyzyjnie wyszukiwać źródła fal grawitacyjnych, korzystając ze światła widzialnego.
Wykrywając zarówno fale grawitacyjne, jak i ich optyczne odpowiedniki, astronomowie mogą potwierdzić naturę źródeł fal grawitacyjnych i określić ich dokładne położenie. Korzystanie ze światła widzialnego pozwala także na szczegółowe obserwacje procesów, które zachodzą w tych zderzeniach, takich jak powstawanie ciężkich pierwiastków, np. złota i platyny.
Jednak do tej pory udało się wykryć tylko jeden widzialny odpowiednik dla źródła fal grawitacyjnych. Co więcej, nawet najbardziej zaawansowane detektory fal grawitacyjnych, takie jak LIGO czy Virgo, nie potrafią precyzyjnie zidentyfikować swoich źródeł. W najlepszym przypadku mogą zawęzić lokalizację źródła do obszaru odpowiadającego na niebie około 400 tarczom Księżyca w pełni. BlackGEM będzie efektywnie skanować tak duże obszary w odpowiednio wysokiej rozdzielczości, aby zlokalizować na falach widzialnych źródła fal grawitacyjnych.
Trzy teleskopy stanowiące BlackGEM zostały wybudowane przez konsorcjum uniwersytetów: Radboud University, Netherlands Research School for Astronomy, KU Leuven w Belgii. Sa to teleskopy o średnicach 65 centymetrów, które mogą jednocześnie sprawdzać różne obszary na niebie. Konsorcjum planuje rozszerzenie sieci do 15 teleskopów, co polepszy pokrycie skanowania. BlackGEM znajduje się w należącym do ESO Obserwatorium La Silla Observatory w Chile, stanowiąc pierwszą sieć tego rodzaju na półkuli południowej..
Pomimo skromnego 65-centymetrowego lustra głównego, możemy sięgać tak głęboko, jak niektóre projekty z większymi zwierciadłami, ponieważ w pełni wykorzystujemy świetne warunki obserwacyjne w La Silla” wskazuje Groot.
Gdy BlackGEM dokładnie zidentyfikuje źródło fal grawitacyjnych, większe teleskopy, takie jak należący do ESO Bardzo Duży Teleskop (VLT) lub przyszły teleskop ESO, czyli Ekstremalnie Wielki Teleskop (ELT) mogą dokonać szczegółowych dalszych obserwacji, które pomogą w zrozumieniu jednych z najbardziej ekstremalnych zdarzeń we kosmosie.
Oprócz poszukiwań optycznych odpowiedników fal grawitacyjnych, BlackGEM będzie także dokonywać przeglądów nieba południowego. Jego działanie jest w pełni automatyczne, co oznacza, że sieć może szybko znaleźć i obserwować chwilowe zjawiska astronomiczne, które pojawiają się nagle i szybko znikają z pola widzenia. Da to astronomom lepszy wgląd w krótkotrwałe zjawiska astronomiczne, takie jak supernowe, czyli wielkie wybuchy oznaczające koniec życia masywnej gwiazdy.
info: ESO.org
______________________
Spodobał Ci się wpis ? To postaw kawę
