M42 – Wielka Mgławica w Orionie czyli nadchodzi zima

Zimowe niebo ma wiele uroków i bardzo ciekawych obiektów obserwacyjnych. Jest jeden gwiazdozbiór, który jest zawsze wdzięcznym obiektem obserwacyjnym od ciekawych gwiazd do obiektów mgławicowych to Orion.

Wielka Mgławica w Orionie (Messier 42, M42 lub NGC 1976), to najjaśniejsza mgławica dyfuzyjna na niebie, widoczna nieuzbrojonym okiem. Znajduje się w gwiazdozbiorze Oriona, na południe od jego Pasa. M42 jest odległa od Ziemi ok. 1350 lat świetlnych i jest najbliższym nam obszarem gwiazdotwórczym. Ma średnicę około 30 lat świetlnych.

Mgławica jest jednym z najpopularniejszych obiektów obserwacji i badań, zarówno przy użyciu instrumentów naziemnych, jak i teleskopów kosmicznych. Mgławica Oriona jest częścią kompleksu mgławic znanego jako Obłok Molekularny w Orionie. Wielka Mgławica w Orionie jest niemal kulistą chmurą, której gęstość wzrasta w kierunku centrum. Jej temperatura sięga 10 tysięcy kelwinów, jednak wyraźnie spada na brzegach mgławicy. Prędkości części mgławicy sięgają 10 km/s (36 tys. km/h), lokalnie osiągając nawet 50 km/s lub więcej.

M42 wygląda na bardzo burzliwą chmurę gazu i pyłu pełną interesujących szczegółów. Większości z nich nadano nazwy zwyczajowe, np. ciemna mgławica oddzielająca M42 od M43 bywa nazywana „Rybim Pyskiem” (ang. Fish’s Mouth), a jasne rejony po obu stronach „skrzydłami”.

Obiekt ten jest znakomitym celem obserwacji lornetkowych i zawsze daje dużo satysfakcji dla obserwatorów nocnego nieba. Jasność obserwowana mgławicy wynosi 4 mag., a jej rozmiary kątowe 85′ × 60′. Przy dobrych warunkach może być obserwowana gołym okiem jako słaby obłoczek wokół gwiazdy wielokrotnej Theta Orionis, znajdującej się pośrodku miecza Oriona.