Gamma Cassiopeiae (γ Cas) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Kasjopei, odległa od Słońca o około 549 lat świetlnych.
Jest to gwiazda zmienna nieregularna, prototyp gwiazd zmiennych typu Gamma Cassiopeiae. W 1937 roku pojaśniała prawie do pierwszej wielkości gwiazdowej, ale bywała też gwiazdą trzeciej wielkości. W 1866 roku Angelo Secchi odkrył, że ma ona silne linie emisyjne wodoru. Gwiazda emituje także promieniowanie rentgenowskie poprzez nieznany jeszcze mechanizm.
Gwiazda zmienna to gwiazda, której jasność zmienia się w czasie, być może krótszym niż dzień, a może tygodnie, miesiące lub lata. Gwiazdy zmienne to duża klasa obiektów, które od dawna obserwują amatorzy i profesjonalni astronomowie.
Gamma Cassiopeiae, środkowy punkt w kształcie W Cassiopei. Jest gwiazdą zmienną erupcyjną, czasami Gamma Cassiopeiae przyciemnia się do 3 mag, podczas gdy w innych okresach świeci jasno około 1,6mag , jak w latach 30. XX wieku.
Gwiazda ta, obraca się z dużą prędkością — tak szybko, że jego kształt jest zniekształcony, podobnie jak w przypadku Vegi, Regulusa i Altaira. Ale Gamma Cassiopeiae obraca się znacznie szybciej, około 400 kilometrów na sekundę, a wynikające z tego kolosalne siły są wystarczająco silne, aby od czasu do czasu oderwać materię od gwiazdy. Materiał ten tworzy następnie dysk materiału orbitującego. Chociaż odległość uniemożliwia nam bezpośrednią obserwację dysku, możemy jednak określić jego istnienie za pomocą spektroskopii. Jasność gwiazdy zmienia się, gdy materia jest wyrzucana z gwiazdy – stąd nazwa zmienna erupcyjna.
Gamma Cassiopeiae jest gwiazdą wielokrotną. Jej wykryty spektroskopowo towarzysz obiega główną gwiazdę w czasie 203,5 doby, co odpowiada odległości około 1,8 AU. Zaobserwowany jeszcze w XIX wieku składnik Gamma Cassiopeiae B (10,9 mag.) znajduje się w odległości 2,1″ od głównej gwiazdy i najprawdopodobniej także jest związany z nią grawitacyjnie, gdyż od 1888 roku prawie nie zmienił względnego położenia.
Ponadto gwiazda ma optyczną towarzyszkę Gamma Cassiopeiae C, oddaloną o 54,3″, o wielkości 12,,9 mag. Najprawdopodobniej ich sąsiedztwo jest tylko przypadkowe.
Navi, to obecna nazwa tej gwiazdy, która została nadana przez astronautów z programu Apollo. Spośród 36 gwiazd wykorzystywanych przez nich w astronawigacji, trzy nie miały powszechnie używanych nazw własnych. Astronauci nazwali je na cześć kolegów, którzy zginęli w 1967 roku w pożarze podczas rutynowego testu na pokładzie statku Apollo 1. Czytana wspak nazwa „Navi” upamiętnia astronautę Virgila Ivana Grissoma.
Gwiazdozbiór Kasjopei znajduje się dokładnie pośrodku pasma Drogi Mlecznej, więc warto poszukać ciemnego nieba z dala od sztucznego światła do obserwacji, aby zobaczyć pełny efekt konstelacji podświetlonej krawędzią naszej galaktyki.
Jeśli już obserwujemy ten gwiazdozbiór i γ Cas warto szybko przeskoczyć do zupełnie innego sąsiedniego gwiazdozbioru, gdzie znajdziemy majestatyczną galaktykę Andromedy (ale o tym obiekcie niebawem). Pamiętaj, że Galaktyka Andromedy znajduje się oczywiście w konstelacji Andromedy, a Andromeda jest córką Kasjopei, więc są obok siebie na niebie – to ma sens, prawda?
Obserwacja Gamma Cassiopeia to także dobry sposób na zbadanie ośrodka międzygwiazdowego.
Mamy tendencję do myślenia o przestrzeni jako całkowicie pustej, ale jest tam mnóstwo cząstek gazu i pyłu dryfujących, szczególnie na krawędzi naszej galaktyki. Gamma Cassiopeiae faktycznie świeciłaby o około 0,35 magnitudo jaśniej, gdyby znajdowała się w innej części nieba, ale jej położenie zgodne z płaszczyzną Drogi Mlecznej umieszcza ją w zapylonym obszarze.
Kiedy skierujesz swój teleskop na Gamma Cassiopeiae, nie tylko patrzysz na odległą gwiazdę, ale patrzysz przez niezliczoną liczbę cząstek pyłu kosmicznego powoli obracających się wokół centrum naszej galaktyki.
______________________
Spodobał Ci się wpis ? To postaw kawę
