Deneb (Alfa Cygni, α Cyg) – najjaśniejsza gwiazda w konstelacji Łabędzia, odległa o około 2600 lat świetlnych od Słońca.
Nazwa gwiazdy pochodzi od arabskiego słowa arab. dhaneb, które oznacza ogon. Całe wyrażenie brzmi Dhanab ad-Dajāja, czyli “ogon kury”, od starszej nazwy Łabędzia.
W północnych szerokościach geograficznych Deneb nigdy nie zachodzi. Razem z innymi jasnymi gwiazdami – Wegą i Altairem – tworzy charakterystyczny asteryzm, tzw. trójkąt letni.
18 000 lat temu Deneb znajdował się w pozycji północnej gwiazdy polarnej ziemskiego nieba, był ok. 7 stopni od północnego bieguna niebieskiego. Ze względu na precesję osi Ziemi, Deneb ponownie stanie się gwiazdą polarną około roku 9800 naszej ery.
Jest to nadolbrzym należący do typu widmowego A2Ia. Jego temperatura to około 8500 K. Deneb należy do najdalej położonych gwiazd widocznych gołym okiem, choć jego odległość nie jest dobrze znana ze względu na znaczną niepewność pomiaru paralaksy przez sondę Hipparcos; ten pomiar sugeruje odległość ponad 1400 lat świetlnych od Słońca. Deneb należy jednak do asocjacji gwiazdowej Cygnus OB 7, a to wskazuje na znacznie większą odległość. Inne metoda określenia odległości, oparte na parametrach fizycznych gwiazdy, dają podobne odległości, pozwalając stwierdzić, że gwiazda jest oddalona o około 2600 lat świetlnych.
Gwiazda ta jest około 200 tysięcy razy jaśniejsza od Słońca. Jej promień szacuje się na około 200 słonecznych. Umieszczona w miejscu Słońca, wypełniłaby przestrzeń po orbitę Ziemi. Ma ona masę 19 ± 4 razy większą niż masa Słońca. Modele ewolucji gwiazd wskazują, że rozpoczęła życie jako gorąca, błękitna gwiazda typu widmowego O o masie 23 ± 2 M☉ (tak masywne gwiazdy tracą masę przez potężny wiatr gwiazdowy) i obecnie jest obserwowana w trakcie przemiany w czerwonego nadolbrzyma. Tak masywna gwiazda zakończy życie w eksplozji supernowej.
______________________
Spodobał Ci się wpis ? To postaw kawę
