Albireo (Beta Cygni, β Cyg) – gwiazda podwójna w gwiazdozbiorze Łabędzia, jest drugą najjaśniejszą gwiazdą w konstelacji Łabędzia. Na pierwszy rzut oka nie wyróżnia się szczególnie. Ale oglądanie tej gwiazdy przez mały teleskop może zapierać dech w piersiach.
Podczas obserwacji uzbrojonym w teleskop oczom ukazują się dwa składniki. Jeden to piękna “złota” gwiazda, a drugi ciemniejszy składnik – niebieska gwiazda. Chociaż te dwie gwiazdy pojawiają się blisko siebie na niebie, z naszej perspektywy astronomowie nadal nie są pewni, czy są ze sobą związane grawitacyjnie.
Kontrast kolorów między nimi jest tak uderzający i tak piękny, że Albireo jest jedną z najbardziej ukochanych gwiazd nieba.
Jak rozpoznać Albireo na nocnym niebie? Łatwo go znaleźć, jeśli możesz zlokalizować Łabędzia. Łabędź ma łatwy do rozpoznania kształt krzyża, a konstelacja jest również znana jako Krzyż Północy. Najjaśniejsza gwiazda Łabędzia, zwana Deneb, oznacza głowę Krzyża lub Ogon Łabędzia. Albireo oznacza podstawę Krzyża lub Głowę Łabędzia. A jak możesz postrzegać Albireo jako dwie gwiazdki?
Najlepiej oglądać je przy powiększeniu około 30 razy. Kiedy widzisz Albireo jako dwie gwiazdy, zwróć uwagę na uderzający kontrast kolorów między nimi.
Jaśniejsza “złota” gwiazda, znana jako Albireo A, znajduje się około 430 lat świetlnych od nas. Albireo B, ciemniejsza niebieska gwiazda, znajduje się w odległości około 400 lat świetlnych. Nie jest jeszcze jasne, czy te dwie gwiazdy są oddalonymi od siebie gwiazdami podwójnymi. Analiza ich ruchu w przestrzeni z teleskopów naziemnych i kosmicznych sugeruje, że nie są one ze sobą związane grawitacyjnie. Astronomowie twierdzą jednak, że potrzebują więcej pomiarów, aby dojść do definitywnych wniosków.
Według artykułu opublikowanego w styczniu 2021 roku, istnieją dowody z danych spektroskopowych, które powstały mniej więcej w tym samym czasie. Astronomowie znaleźli również kilka innych gwiazd w bliskiej odległości od nich o podobnych ruchach w kosmosie. Podejrzewają, że te gwiazdy i system Albireo są pozostałością otwartej gromady gwiazd uformowanej razem około 100 milionów lat temu. Podwójny układ gwiazd Albireo A ma okres orbitalny 121,6 lat. Jaśniejsza gwiazda odpowiada za złoty kolor, który widzisz przez teleskop; to czerwony nadolbrzym o masie około 5 razy większej od masy Słońca. Przyćmiewa swojego słabszego towarzysza, gorącą gwiazdę ciągu głównego, która ma masę 3,7 mas Słońca.
Jednak w niedawnej analizie układu podwójnego Albireo A astronomowie byli zaskoczeni odkryciem, że w mieszaninie może znajdować się inna, jeszcze niewykryta gwiazda, prawdopodobnie czyniąc Albireo A układem potrójnym. Albireo B, słabsza niebieska gwiazda tej pary widziana przez mały teleskop, pojawia się zaledwie 34 sekundy kątowe od złotego Albireo A. Jest to gorąca niebieska gwiazda o masie około 3,7 masy Słońca.
Zachęcam do zobaczenia tego układu i obserwacji przez teleskop, gdyż na przykładzie Albireo można samodzielnie przekonać się, że nawet pojedynczy “punkt na niebie” kryje często wspaniałe widoki i historię.
______________________
Spodobał Ci się wpis ? To postaw kawę
